Wincenty Witos

Życiorys Wincentego Witosa

Wincenty Witos – polski polityk, pełnił trzykrotnie funkcję premiera Rzeczypospolitej Polskiej.

Dzieciństwo

Urodził się 21 stycznia 1874 w Wierzchosławicach, które znajdowały się wtedy w Galicji. Wychowywał się bardzo ubogiej, chłopskiej rodzinie. Jego edukacja odbywała się w latach 1884-1888, kiedy ukończył cztery klasy szkoły wiejskiej. Po tym okresie rozpoczął pracę jako drwal.

Początki kariery politycznej

W roku 1895 został członkiem Stronnictwa Ludowego. W tym samym roku rozpoczął także dwuletnią służbę wojskową w austriackiej armii. Jego kariera polityczna rozwijała się bardzo szybko. Już 6 lat później wypracowana pozycja pozwoliła mu objąć stanowisko w Radzie Naczelnej Stronnictwa Ludowego. Z tego samego ugrupowania został wybrany do Sejmu Krajowego Galicji, który znajdował się we Lwowie.

Funkcję tę pełnił od 1908 do 1914 roku. W międzyczasie został wybrany także na stanowisko wójta jego rodzinnych Wierzchosławic (był nim do 1931 roku).

Nowe stronnictwo i funkcja premiera

Z powodu konfliktu w partii utworzone zostało nowe ugrupowanie – Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”, którego był wiceprezesem, a od 1916 roku prezesem. Jego działalność skupiała się na popieraniu dążeń niepodległościowych.

Premierem po raz pierwszy został w 1920 roku, kiedy to utworzono Rząd Obrony Narodowej. Jego działalność przyczyniła się do wygranej nad bolszewikami. W wyniku rozpadu koalicji rządowej, Witos złożył dymisję w 1921 roku.

Rządzenie krajem w obliczu narastających konfliktów

Dwa lata później, w wyniku zawiązania paktu lanckorońskiego, został premierem ponownie. Optował w tym czasie między innymi za wprowadzeniem podatku progresywnego. Napięta sytuacja w kraju i konflikty w partii ponownie spowodowały, że rząd Witosa zakończył się bardzo szybko – tym razem już w grudniu 1923 roku.

Trzeci i ostatni raz Witos został premierem 10 maja 1926 roku. W tym czasie doszło do przewrotu majowego, w ramach którego zwolennicy Józefa Piłsudskiego doprowadzili do kolejnej dymisji Witosa zaledwie po 4 dniach urzędowania.

Więzienie i działalność w trakcie II Wojny Światowej

10 września 1930 roku został aresztowany i umieszczony w twierdzy brzeskiej, z której wypuszczono go 27 listopada tego samego roku. W 1931 roku, w ramach procesu brzeskiego, został skazany na 1,5 roku więzienia za rzekome przygotowywanie zamachu na władze kraju.

Po odbyciu kary wyemigrował do Czechosłowacji, gdzie kontynuował swoją polityczna karierę. W 1939 roku, po tym jak wojska hitlerowskie utworzyły Protektorat Czech i Moraw, wrócił do kraju. W trakcie II Wojny Światowej był internowany. Współpracował z Państwem Podziemnym.

Po wojnie utworzył Polskie Stronnictwo Ludowe. Zmarł 31 października 1945 roku w szpitalu Ojców Bonifratów w Krakowie.

Ciekawostki o Wincentym Witosie

• Order Orła Białego, odebrany mu na mocy wyroku procesu brzeskiego, został zwrócony rodzinie dopiero w 2011 roku. ~gość
• Podczas okupacji nazistowskiej odmówił utworzenia rządu kolaboracyjnego. ~gość
• Interesujące ciekawostki o Wincentym Witosie znaleźć można w książce "Testament Wincentego Witosa" (wyd. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego).

członek austro-węgierskiej Rady Państwa Członkowie frontu Morges Liga Narodowa Polscy premierzy poseł do Sejmu Krajowego Galicji Sławni Prezesi Rady Ministrów