Zdjęcie z 2009 roku przedstawia wieś Hruszówkę – polski dwór szlachecki obecnie znajdujący się w granicach Białorusi. Zapomniany i zaniedbany jak wiele innych, podobnych posiadłości.
To właśnie w tej wsi urodził się i zmarł Tadeusz Reytan (Rejtan), postać którą wielu kojarzy ze słynnego obrazu „Rejtan na sejmie” pędzla Jana Matejki. Jednak kult tej postaci narodził się na długo przed powstaniem obrazu.
Podczas sesji Sejmu w 1773 roku Rejtan bohatersko sprzeciwił się zawiązaniu konfederacji umożliwiającej zatwierdzenie traktatu I rozbioru Polski. W akcie ostatecznej desperacji padł w drzwiach wołając by posłowie prędzej rozdeptali jego ciało niż opuścili pomieszczenie. Przez 36 godzin bezskutecznie okupował salę sejmową.
Po powrocie do rodzinnej Hruszówki popadł w obłęd i 7 lat później popełnił samobójstwo prawdopodobnie kalecząc się szkłem. Po jego śmierci narodził się kult Rejtana – jako wzoru patrioty i Polaka.
Dwór w Hruszówce pozostawał w rękach rodziny Reytanów aż do II Wojny Światowej. Urodził się tam między innymi Henryk Grabowski, który podobnie jak pradziadek, sprzeciwiał się podczas posiedzenia Sejmu w 1921 roku ratyfikacji traktatu ryskiego. Zamordowano go we wrześniu ’39.
Ostatnia właścicielka majątku, Alina z Hartinghów Reytanowa, wywieziona na początku wojny przez Rosjan na Sybir, zmarła z wycieńczenia w 1945 roku.
W 2016 roku na skutek porozumienia ze stroną białoruską, zapadła decyzja o rewitalizacji majątku. Najnowsze zdjęcia z Google Maps (sierpień 2020) wskazują, że dwór jest obecnie remontowany.
https://goo.gl/maps/iPq4dijebUDLBVf77
fot. Ruslan Raviaka / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)
Przeczytaj więcej
