Maciej Berbeka

Życiorys Macieja Berbeki

Maciej Berbeka ur. 17.10.1954 w Zakopanem. Himalaista, ratownik TOPR, przewodnik górski,  zawodowo scenograf, artysta powiązany z Teatrem im. S.I. Witkacego rodzinnym mieście. Jako himalaista był zdobywcą  pięciu z czternastu światowych ośmiotysięczników.

Berbeka, jako pierwszy z ludzi zimą pokonał wysokość 8000 m w łańcuchu górskim Karakorum. Przeszedł do historii, jako zdobywca zimowego Manaslu Czo Oju i Broad Peaku bez użycia tlenu  Ta dwunasta, pod względem wysokości, góra na świecie zabrała go bezpowrotnie w roku 2013.

Życie i kariera

Maciej Berbeka przyszedł na świat w Zakopanem 17 października 1954 r. Był synem Krzysztofa Berbeki, taternika, przewodnika górskiego, ratownika i alpinisty. Pasję do gór przejął po ojcu. Utalentowany plastycznie Berbeka wybrał naukę w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, a następnie ukończył krakowską ASP.

Realizował się w pracy zawodowej, jako scenograf zakopiańskiego teatru im. Witkacego. Równolegle od 1979 r. był ratownikiem TOPR, przewodnikiem, nauczycielem w technikum, jakie ukończył. Wraz z Ryszardem Gajewskim w roku 1984, dokonał pierwszych wejść zimowych na Manaslu.

Kolejnym sukcesem było wspólnie z Maciejem Pawlikowskim pokonanie zimą 1985 góry Czo Oju.

Berbeka razem z Adamem Bieleckim, Arturem Małkiem i Tomaszem Kowalskim zdobyli w marcu 2013 roku Broad Peak. Było to drugie podejście himalaisty do zmierzenia się z tą górą. W czasie polskiej, zimowej wyprawy na K2, jaka miała miejsce w roku 1988, Berbeka doszedł do podwierzchołka o nazwie Rocky Summit, niższego zaledwie o kilkadziesiąt metrów od celu wspinaczki.

Wejście na szczyt główny okazało się wówczas niemożliwe z uwagi na godzinną konieczność wspinaczki na eksponowanej, ostrej grani. Wyczyn na Broad Peak przyczynił się jednak do faktu, iż Polak został pierwszym w historii człowiekiem, który przekroczył w czasie zimy wysokość 8000 m.n.p w Karakorum.

Porażka na Górze Wyczynowców odmieniła himalaistę, który na 25 lat wyciszył niejako swoje himalajskie ambicje. W czasie swojej wielkiej kariery wyznaczył nowy szlak na południowej ścianie Annapurny. Czterokrotnie był kierownikiem polskich wypraw w Himalaje. Do jego himalajskich wyczynów należy także dołączyć zdobycie w roku 1993 Mount Everestu od strony chińskiej.

Śmierć w Himalajach

W czasie marcowej wyprawy w roku 2013, po wejściu na Broad Peak, dwóm uczestnikom, Berbece i Kowalskiemu, nie udało się zejść na nocleg w obozie. Sytuacja ta była przyczyną noclegu polskich himalaistów w wyjątkowo ekstremalnej aurze i warunkach. Kowalki nocował na stromej grani, Berbeka natomiast w okolicach przełęczy.

Berbeka był rano widziany na ścianie góry nieopodal wspomnianej przełęczy, niedaleko obozu, z którego Polacy szturmowali niebezpieczną górę. Potwierdzał to pakistański tragarz Karim. Pomimo kilku dni poszukiwań Pakistańczycy nie natrafili na ślad obu mężczyzn.

W dniu 8 marca 2013 kierownik polskiej wyprawy Krzysztof Wielicki, złożył oświadczenie, iż obaj himalaiści zostają uznani za zmarłych. Latem roku 2013, na grani odnaleziono zwłoki Tomasza Kowalskiego.

Pochówek jego odbył się 100 metrów od grani, na której stracił życie. Ciało Berbeki nie zostało odnalezione. Na wyprawę poszukiwawczą zdecydował się brat himalaisty – Jacek Berbeka. Broad Peak – góra, która podstępnie pokonała himalaistę dwa razy w życiu, w końcu zabrała Berbekę na zawsze.

Upamiętnienie

Maciej Berbeka doczekał się pośmiertnie wielu tablic pamiątkowych, spektakli, książek i filmów opowiadających jego historię. W dniu 25.04.2015 Bronisław Komorowski  uhonorował pośmiertnie Macieja Berbekę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.