Aleksandr Sołżenicyn

Aleksander Sołżenicyn – urodzony 11 grudnia 1918 r. w Kisłowodzku na północnym podnóżu Kaukazu rosyjski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla. Studiował matematykę, ale jednocześnie był słuchaczem Moskiewskiego Instytutu Filozofii, Literatury i Historii. Przez kilka miesięcy pracował jako nauczyciel matematyki w szkole. W 1941 r. powołano go do szkoły artylerii, stamtąd trafił na front. NKWD aresztowało w 1945 r. w Elblągu na podstawie napisanego przez Sołżenicyna listu do przyjaciela, w którym krytykował sposób prowadzenia wojny przez ZSRR. Został skazany na 8 lat wychowawczego obozu pracy. Zwolniono go w 1953 r. i skierowano do przymusowego osiedlenia się do wioski Kok-Terek. U Sołżenicyna zdiagnozowano raka żołądka i, mimo naświetleń i operacji, dano mu trzy miesiące życia. Niedługo potem całkiem wyzdrowiał. Trzy lata później został zrehabilitowany i mógł przenieść się pod Rizań, gdzie nauczał dzieci w wiejskiej szkole. W 1966 r. pismo „Nowy Mir” opublikowało kilka utworów Sołżenicyna, który dzięki temu zyskał olbrzymią sławę. Pisarz ciągle zbierał materiały, dokumenty i spisywał wspomnienia, które chciał wykorzystać przy swoim dziele „Archipelag Gułag”. Rodziła się w nim także coraz głębsza niechęć do ZSRR i komunizmu. W 1965 r. KGB skonfiskowało obszerne archiwum Sołżenicyna. Objęto go zakazem wydawania. Pięć lat później został laureatem literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości. W 1973 r. KGB skonfiskowało rękopis „Archipelagu Gułag”. Autor zdecydował się więc wreszcie na publikację dzieła – w paryskim wydawnictwie YMCA Press. Jednocześnie opublikowano jego „List do wodzów ZSRR”, w wyniku czego Sołżenicyn został automatycznie wydalony z ojczyzny. Mieszkał w Szwajcarii, potem osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Do Rosji powrócił dopiero w 1994 r. Odbył podróż po całym kraju. Zamieszkał w wilii pod Moskwą ofiarowaną mu przez rosyjski rząd. Zaangażował się w życie społeczne. Aleksander Sołżenicyn zmarł na zawał serca 3 sierpnia 2008 r.