Zdobywcy Nagrody Nobla

Nagroda Nobla to prestiżowe wyróżnienie przyznawane za szczególne osiągnięcia naukowe, literackie oraz zasługi dla społeczeństw i ludzkości. Zaszczytu tego bardzo trudno dostąpić.

Skąd się wzięła Nagroda Nobla?

Nagroda Nobla ustanowiona została ostatnią wolą Alfreda Nobla, wynalazcy dynamitu. Jego niemała fortuna miała zostać spożytkowana na nagrody pieniężne dla osób, które szczególnie przysłużyły się ludzkości. Kapitał miał być ulokowany w papierach wartościowych, a następnie corocznie z procentów miały być fundowane nagrody w dziedzinach: fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury i pokoju.

Spadkobiercą i dysponentem miała zostać Szwedzka Akademia Nauk i po pewnych perypetiach tak też się stało, choć do grona instytucji przyznających nagrodę dołączyły: Instytut Karolinska, Akademia Szwedzka i Norweski Instytut Noblowski. Ponadto od roku 1968 nagrodę im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, przyznaje Bank Szwecji.

Rygorystyczne zasady przyznawania

Propozycje nominacji do Nagrody Nobla składa 3000 wybranych osobistości, najpóźniej do dnia 31 stycznia. Z automatu dyskwalifikowane są nominacje osób zmarłych oraz siebie samego. Następnie spośród wszystkich zgłoszonych osób Komitet Noblowski wybiera ok. 300 kandydatów i wraz z listą sugerowanych laureatów, stworzoną przez ekspertów z dziedzin nominowanych, kieruje do odpowiedniej instytucji przyznającej nagrodę. W drodze głosowania członkowie odpowiedniej instytucji wybierają zwycięzców.

Nagroda Nobla jest marzeniem chyba każdego naukowca i artysty. Co ciekawe, o swojej nominacji do niej (jeśli nagrody nie zdobyliśmy) nie dowiemy się przez… 50 lat. Jest to tak tajny proces. Nagroda jest nie tylko wyróżnieniem honorowym, ale również finansowym – nie jest stała, ale z reguły wynosi ok. 8 milionów koron szwedzkich, czyli ok. 3,8 mln złotych.

Obecnie Nagroda Nobla przyznawana jest w dziedzinie: fizyki, chemii, medycyny, literatury, ekonomii. Dodatkowo, Norweski Komitet Noblowski przyznaje także Pokojową Nagrodę Nobla.