Edward Snowden

Życiorys Edwarda Snowdena

Edward Snowden jest byłym podwykonawcą Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, który w 2013 r. opublikował tajne dokumenty dotyczące działalności NSA.

Edward Snowden (ur. 21 czerwca 1983 r.) jest programistą komputerowym, który pracował jako podwykonawca Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA). Snowden zebrał ściśle tajne dokumenty dotyczące inwigilacji obywateli przez amerykańską agencję NSA. Po ucieczce do Hongkongu spotkał się z dziennikarzami The Guardian i reżyserką filmową Laurą Poitras. Gazety zaczęły drukować dokumenty, które wyciekły, a wiele z nich dotyczyło monitorowania obywateli amerykańskich.

Rodzina i młodość

Snowden urodził się w Elizabeth City, Karolina Północna, 21 czerwca 1983 roku. Jego matka pracuje w sądzie federalnym w Baltimore (rodzina przeniosła się do Maryland w młodości Snowdena) jako główny zastępca urzędnika ds. administracji i informatyki. Ojciec Snowdena, były oficer Straży Przybrzeżnej, przeniósł się później do Pensylwanii i ponownie się ożenił.

Edukacja Edwarda Snowdena

Edward Snowden porzucił szkołę średnią i studiował informatykę w Anne Arundel Community College w Arnold w stanie Maryland (od 1999 do 2001 roku i ponownie od 2004 do 2005 roku).

Między stażami w community college’u Snowden spędził cztery miesiące od maja do września 2004 r. na szkoleniu dla sił specjalnych w rezerwach wojskowych, ale nie ukończył szkolenia. Snowden powiedział The Guardian, że został zwolniony z wojska po tym, jak „złamał obie nogi w wypadku szkoleniowym”. Jednak nieujawniony raport opublikowany 15 września 2016 r. przez Komitet Wywiadu Izby obalił jego roszczenie, stwierdzając, że: „Twierdził, że opuścił podstawowe szkolenie wojskowe z powodu połamanych nóg, podczas gdy w rzeczywistości został wydalony ze względu na bóle piszczeli.

Co ujawnił Edward Snowden?

Podczas swojej wieloletniej pracy informatycznej, Snowden zauważył daleko idący zasięg codziennego nadzoru NSA. Pracując dla Booz Allen, Snowden rozpoczął kopiowanie ściśle tajnych dokumentów NSA, budując dokumentację dotyczącą praktyk, które uważał za inwazyjne i niepokojące. Dokumenty te zawierały obszerne informacje na temat krajowych praktyk nadzorczych NSA.

Po zebraniu dużej ilości dokumentów, Snowden powiedział swojemu przełożonemu NSA, że potrzebuje urlopu z powodów medycznych, stwierdzając, że zdiagnozowano u niego padaczkę. W dniu 20 maja 2013 r. Snowden udał się na lot do Hongkongu w Chinach, gdzie pozostał na tajnym spotkaniu z dziennikarzami brytyjskiego The Guardian oraz reżyserką filmową Laurą Poitras.

W dniu 5 czerwca The Guardian wydał tajne dokumenty uzyskane od Snowdena. W dokumentach tych Sąd Nadzoru Wywiadu Zagranicznego wdrożył nakaz, który nakładał na Verizon obowiązek przekazywania informacji do NSA „na bieżąco i codziennie” pochodzących z działalności telefonicznej klientów amerykańskich.

Następnego dnia, The Guardian i The Washington Post ujawnili informacje o PRISM, programie NSA, który umożliwia zbieranie informacji w czasie rzeczywistym drogą elektroniczną. Następnie nastąpiła powódź informacji, w wyniku której doszło do debaty zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym.

„Jestem gotów poświęcić [moje poprzednie życie], ponieważ nie mogę z czystym sumieniem pozwolić rządowi Stanów Zjednoczonych na zniszczenie prywatności, wolności w Internecie i podstawowych wolności dla ludzi na całym świecie za pomocą tej potężnej maszyny nadzoru, którą potajemnie budują”, powiedział Snowden w wywiadach udzielonych z jego pokoju hotelowego w Hong Kongu.

Stany Zjednoczone oskarżyły Snowdena o naruszenie ustawy o szpiegostwie, ale wiele grup nazywa go bohaterem. Snowden znalazł azyl w Rosji i nadal mówi o swojej pracy. Dokument Laury Poitras „Citizenfour” o jego historii, zdobył Oscara w 2015 roku. Jest również tematem filmu „Snowden”, biografii z 2016 roku w reżyserii Olivera Stone’a z udziałem Josepha Gordona-Levitta, a także opublikował pamiętnik „Permanent Record”.

Pobyt w Rosji

Snowden ukrywał się nieco dłużej niż miesiąc. Początkowo planował przenieść się do Ekwadoru w celu uzyskania azylu, ale po międzylądowaniu utknął na rosyjskim lotnisku na miesiąc, kiedy jego paszport został unieważniony przez rząd amerykański. Rząd rosyjski odrzucił wnioski USA o ekstradycję Snowdena.

W lipcu 2013 r. Snowden ponownie trafił na pierwsze strony gazet, gdy ogłoszono, że zaoferowano mu azyl w Wenezueli, Nikaragui i Boliwii. Snowden szybko podjął decyzję, wyrażając zainteresowanie pozostaniem w Rosji. Jeden z jego prawników, Anatoly Kucherena, oświadczył, że Snowden będzie ubiegał się o azyl tymczasowy w Rosji i być może będzie ubiegał się o obywatelstwo później. Snowden podziękował Rosji za udzielenie mu azylu i powiedział, że „w końcu prawo wygrywa”.

W październiku Snowden oświadczył, że nie posiada już żadnych akt NSA, które wyciekły do prasy. Przekazał materiały dziennikarzom, z którymi spotkał się w Hongkongu, ale nie zachował kopii dla siebie. Snowden wyjaśnił, że „nie służyłoby to interesowi publicznemu”, że według „The New York Times” przywiózł akta do Rosji. W tym czasie ojciec Snowdena, Lon, odwiedził syna w Moskwie i nadal publicznie wyrażał swoje poparcie.

W listopadzie 2013 roku wniosek Snowdena do rządu USA o ułaskawienie został odrzucony.

Gdzie jest teraz Edward Snowden?

Na chwilę obecną – czyli w 2019 roku – Edward Snowden nadal mieszka w Moskwie w Rosji. Jednak w lutym 2016 roku powiedział, że wróci do Stanów Zjednoczonych w zamian za sprawiedliwy proces. W lutym 2017 r. NBC News doniosło, że rząd rosyjski rozważa przekazanie go Stanom Zjednoczonym w celu uzyskania przychylności prezydenta Donalda Trumpa, chociaż Snowden pozostaje w Rosji.

fot. Praxis Films

Ciekawostki o Edwardzie Snowdenie

• Wystąpił w utworze Jeana-Michela Jarre'a. ~gość
• Interesujące ciekawostki o Edwardzie Snowdenie znaleźć można w książce "Pamięć nieulotna" (wyd. Insignis).

Sławni programiści Słynni skandaliści