Jan Kochanowski

Życiorys Jana Kochanowskiego

Krótki życiorys Jana Kochanowskiego

Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku w okolicach Radomia, a dokładniej w Sycynie. Wychował się w wielodzietnej rodzinie szlachty ziemiańskiej, rodzice zadbali jednak o jego wykształcenie. Od 1544 roku uczęszczał do Akademii Krakowskiej, aby później przenieść się na Uniwersytet Królewski w Królewcu. Studiował także w Padwie. Dużo podróżował, dzięki czemu poznał wielu artystów z całej Europy.

Po swoim powrocie służył na dworach księży małopolskich, a od 1563 roku zamieszkał na dworze Zygmunta Augusta, którego był sekretarzem. Po śmierci władcy zamieszkał na stałe w rodzinnym Czarnolesie i wycofał się z życia publicznego.

Do śmierci swojej ukochanej córki Urszuli, wiódł spokojne, wiejskie życie. Wydarzenie to skłoniło go do napisania „Trenów”. Po śmierci kolejnej córki, Hanny, jego stan zdrowia uległ pogorszeniu.

Żył i tworzył aż do swojej niespodziewanej śmierci w 1584 roku w Lublinie. Został pochowany w Zwoleniu.

Biografia rozszerzona Jana Kochanowskiego

Młodość

Dokładna data jego narodzin nie jest nam znana. Większość badaczy wskazuje jednak, iż miało to miejsce w 1530 roku, przez co przyjęto tą datę. Był synem Piotra Kochanowskiego herbu Korwin, który zasłynął jako komornik radomski i sędzia Ziemi Sandomierskiej.

Matka – Anna Białaczowska herbu Odrowąż  pochodziła z Dąbrówki Podlężnej. Małżeństwo to przyniosło cztery córki i siedmiu synów.

Ojciec poety zmarł w 1547 roku, co nakłoniło poetę do przerwania studiów w Krakowiez którego ostatecznie wyjechał 2 lata później. Przeniósł się do Wrocławia, a następnie znalazł się w Królewcu.

Tam też podjął się tworzenia swojej pierwszej znanej nam twórczości. Mowa o wierszowanej dedykacji w języku łacińskim, której dla przyjaciela wykonał na egzemplarzu Tragedii Seneki Młodszego.

W roku 1552 Jan Kochanowski wyjechał do Padwy, gdzie przez 3 lata studiował. Do kraju powrócił dopiero w 1556 roku, na wieść o śmierci matki. Kilka kolejnych lat spędził podróżując po Włoszech i Francji, aby w 1559 roku ostatecznie wrócić do Polski.

Życie dworskie

Okres obejmujący lata 1559–1562 jest nam słabo znany. Istotne zmiany w życiu poety zaszły dopiero w połowie 1563 roku, kiedy zaczął swoją karierę u boku Piotra Myszkowskiego. To właśnie dzięki jego wstawiennictwu otrzymał funkcję sekretarza królewskiego.

Na przełomie lat 1567-68 bierze udział w wyprawie radoszkowickiej, dzięki której dostaje się w łaski króla Zygmunta Augusta. W kolejnym roku pojawia się w Lublinie, gdzie u boku króla staje się świadkiem hołdu pruskiego. Dwadzieścia dni później podejmuje decyzję o przeniesieniu się w rodzinie strony.

Powrót do Czarnolasu

Do przeprowadzki ostatecznie zachodzi na przełomie lat 1574-75. Poeta zaczyna inwestować w zakup ziemi, a następnie żeni się z Dorotą Podlodowską herbu Przytyka. W tym okresie sporadyczni angażował się w wydarzenia publiczne i polityczne.

Odmówił nawet Janowi Zamoyskiemu, który próbował namówić poetę do powrotu na scenę polityki. W zamian obiecał mu jednak, że stworzy dla niego utwór literacki. Tak oto powstała w 1577 roku Odprawa Posłów Greckich.

Jego spokojny, wiejskie żywot w Czarnolesie został zakłócony z powodu serii nieszczęść rodzinnych. W 1577 zmarł jego starszy brat, Kasper; w 1579 roku córka Urszula, mająca zaledwie 3 miesiące,  a później kolejna z córek- Hanna.

Śmierć i losy szczątków poety

W sierpniu 1584 roku na zaproszenie Stefana Batorego poeta zjawia się w Lublinie na naradzie senatorów. Niespodziewanie umiera 22 sierpnia, a przyczyną zgonu prawdopodobnie staje się udar mózgu. Jego zwłoki pierwotnie pochowane w Lublinie, po roku zostają przeniesione do Zwolenia za sprawą żony.

Czaszka poety od 1791 roku znajdowała się w rękach Tadeusza Czackiego, który następnie przekazał ją ks. Izabeli Czartoryskiej. Po upadku powstania listopadowego, znalazła się ona w Paryżu. Obecnie znajduje się w Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

Źródła

• https://poezja.org/wz/Kochanowski_Jan/

Ciekawostki o Janie Kochanowskim

• W Zwoleniu znajduje się jego nagrobek - jeden z dwóch zachowanych wizerunków poety ~gość
• Jego brat Andrzej dokonał pierwszego polskiego tłumaczenia Eneidy Wergiliusza ~gość
• W trakcie elekcji Anny Jagielonki na króla Polski, opowiedział się za kandydaturą syna Iwana Groźnego ~gość
• Interesujące ciekawostki o Janie Kochanowskim znaleźć można w książce "Alkohol i muzy. Polscy artyści i ich ulubione trunki" (wyd. Fronda).

Elekcja 1575/1576 elektor króla w Rzeczypospolitej Obojga Narodów prepozyt sekretarz królewski wojski wojski sandomierski